Een korte inleiding over valutakwesties en geconsolideerde kasstroomoverzichten

Waarom is het zo moeilijk om geconsolideerde kasstroomoverzichten zonder afwijkingen op te stellen als alle overzichten die op entiteitsniveau zijn opgesteld, correct zijn?

En waarom kost het proces zoveel tijd?

Dit zijn vragen die vaak opkomen tijdens het opstellen van jaarrekeningen. In dit artikel proberen we ze te begrijpen, en nog veel meer.

Laten we eens kijken naar de uitdagingen die zich kunnen voordoen bij het opstellen van een geconsolideerd kasstroomoverzicht en die niet voorkomen in de individuele overzichten die zijn opgesteld voor elk bedrijf in de groep, en enkele van de moeilijkheden die komen kijken bij de overgang van een individueel kasstroomoverzicht naar een geconsolideerd overzicht.

Maar eerst een opfrissing van de theorie

Het doel van het kasstroomoverzicht is om de veranderingen in geldmiddelen tussen twee boekjaren te verklaren.

Typisch vallen deze veranderingen in drie categorieën:

1. Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten
2. Kasstromen uit investeringsactiviteiten
3. Kasstromen uit financieringsactiviteiten
   

Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld op basis van de bewegingen van het jaar in de balansrekeningen en de informatie in de resultatenrekening.

Om deze bewegingen te vertalen, gebruiken consolidatiemanagers het concept "stromen" om de veranderingen in elke balanspost te identificeren die een impact hebben op de geldmiddelen (kasbewegingen) en die zonder impact, zoals wisselkoersschommelingen en in- en uitstromen uit de scope (niet-kasbewegingen).

Op dit punt kunnen we al een belangrijk verschil zien tussen het individuele kasstroomoverzicht en het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Het individuele kasstroomoverzicht wordt opgesteld in de lokale valuta, terwijl het geconsolideerde overzicht wordt opgesteld in de valuta van de groep.

Omdat ze variaties tussen twee boekjaren weergeven, wordt standaard de gemiddelde wisselkoers voor de periode gebruikt om de stromen om te rekenen.

Dit betekent dat de verandering in geldmiddelen wordt omgerekend tegen de gemiddelde koers, net als de geldbewegingen die zijn opgenomen in het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Nu worden de dingen een beetje ingewikkelder, omdat de gemiddelde koers niet wordt gebruikt voor bepaalde transacties.

We zullen verschillende voorbeelden bekijken die laten zien hoe omrekeningen van geldmiddelen tegen een andere koers dan de gemiddelde koers problemen kunnen opleveren bij het opstellen van het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Dividenden uitgekeerd aan minderheidsaandeelhouders in een vreemde valuta

Aangezien de dividenden die binnen de groep worden uitgekeerd worden geëlimineerd bij consolidatie, zullen alleen dividenden betaald aan derden verschijnen in het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Omdat dit een uitkering is van inkomsten uit het voorgaande jaar, zal de koers die gebruikt wordt om het dividend in een vreemde valuta om te zetten in de valuta van de groep normaal gesproken de gemiddelde koers van het voorgaande boekjaar zijn.

Aan de andere kant zal de verandering in contanten in verband met de dividenduitkering worden omgerekend tegen de gemiddelde koers van het huidige boekjaar.

Hier volgt een voorbeeld van hoe dit het geconsolideerde kasstroomoverzicht beïnvloedt

Stel dat bedrijf M in € 80% van een Amerikaanse dochteronderneming bezit.

Tijdens boekjaar N keert F $100 aan dividenden uit voor de inkomsten van boekjaar N-1. De gemiddelde wisselkoers voor het huidige boekjaar is 0,7, en is 0,9 voor N-1.

Zo ziet dat eruit:

Kapitaalverhogingen in vreemde valuta onderschreven door derden

Laten we nog eens kijken naar ons voorbeeld waarin M 80% van de Amerikaanse dochteronderneming F bezit.

Laten we aannemen dat F een kapitaalverhoging van $100.000 doorvoert waarop M inschrijft voor het bedrag van zijn percentage.

Het geconsolideerde kasstroomoverzicht zal alleen het aandeel van de derden in de kapitaalverhoging vermelden, d.w.z. een externe contante bijdrage van $20.000.

Als de verandering in het eigen vermogen van F wordt omgerekend tegen de gemiddelde koers, zal er geen kasstroomprobleem zijn. Er wordt echter vaak een transactiekoers (ook wel historische koers genoemd) gebruikt om de kapitaalverhoging om te rekenen naar de valuta van de groep.

In ons voorbeeld gebruiken we 0,75 als de dagkoers voor de transactie en 0,8 als de gemiddelde koers voor het jaar. Deze laatste koers wordt gebruikt voor de omrekening van de verandering in contanten. Dit zou er als volgt uitzien:

Intercompany-transacties in verschillende valuta

Laten we aannemen dat bedrijf M een lening van €10.000 verstrekt aan de Amerikaanse dochteronderneming F gedurende het jaar. F ontvangt de lening en boekt deze in $US.

Hiervoor rekent het bedrijf de €10.000 om tegen de koers van de dag waarop de lening werd ontvangen, in ons voorbeeld dus 1,2. De lening van €10.000 is $12.000 waard in de boekhouding van F.

Als we alleen naar de individuele kasstroomoverzichten van M en F kijken, is er duidelijk geen probleem.

Er is een kasuitstroom van €10.000 aan de ene kant en een instroom van $12.000 aan de andere kant.

Het geconsolideerde kasstroomoverzicht

Laten we het geconsolideerde kasstroomoverzicht eens nader bekijken.

Alleintercompany-transacties worden op elkaar afgestemd en vervolgens geëlimineerd tijdens het consolidatieproces.

Aangezien balansrekeningen worden omgerekend tegen de slotkoers, worden transacties tussen bedrijven, zoals leningen en vorderingen, afgestemd tegen die koers.

Anderzijds worden de bewegingen van het jaar omgerekend tegen de gemiddelde koers. Dit is de omrekening die kan worden gemarkeerd voor het kasstroomoverzicht.

Laten we voor ons voorbeeld uitgaan van een gemiddelde €/$ wisselkoers van 1,25 en, om het te vereenvoudigen, de slotkoers van 1,2 aanhouden.

De eerste tabel toont de verandering in de schuldpost bij F, eerst in $ en dan omgerekend naar € voordat de transactie wordt geëlimineerd tijdens de consolidatie, en daarna nadat de transactie is geëlimineerd.

Het wordt snel duidelijk dat er geen informatie over wijzigingen in de schuldpost bij F beschikbaar is in de geconsolideerde overzichten.

Dit creëert een probleem bij het opstellen van het geconsolideerde kasstroomoverzicht omdat we niet langer in staat zijn om onderscheid te maken tussen de echte kasbeweging, d.w.z. €9.600, en het valutaverschil van €400 dat van nature non-cash is en bijgevolg niet kan verschijnen in het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

De tweede tabel toont de impact van deze intragroepstransactie op het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Na de eliminatie van de intragroepstransactie die, het moet worden opgemerkt, is aangesloten omdat de $12.000 omgerekend tegen de slotkoers ons €10.000 oplevert, hebben we geen informatie meer over de stromen.

In feite was er geen lening aan het begin van de periode en de transactie wordt geëlimineerd aan het einde van de periode.

De verandering in geldmiddelen geeft ons een kasuitstroom (de lening door M) van €10.000 en een kasinstroom van €9.600, dat wil zeggen de lening van $12.000 ontvangen door F en omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoers van de financiële periode.

De verandering in geldmiddelen van €400 op groepsniveau is het gevolg van de verandering in valuta en moet als zodanig worden verklaard. We kunnen dit echter niet doen omdat er geen informatie is over de stromen van de leningsrekening (zie de eerste tabel in dit deel).

Nu we de belangrijkste valutaproblemen hebben gepresenteerd, moeten we ook kijken naar consolidatieaanpassingen.

Er is veel te doen, dus om het kort te houden zullen we het onderwerp illustreren aan de hand van twee voorbeelden.

Verwerving/afstoting van geconsolideerde deelnemingen

Het feit dat geconsolideerde deelnemingen worden geëlimineerd tijdens het consolidatieproces kan problemen opleveren bij het opstellen van het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Hoe kunnen we het contante bedrag van de aankoop of verkoop van effecten vinden als er niets op geconsolideerd niveau in de balansrekening staat, bij de opening of bij de afsluiting?

Hier is een ander voorbeeld:

Onderneming M in € verwerft 100% van dochteronderneming F in € voor €500.000.

In de tabel hieronder ziet u wat dit betekent in het wettelijk kasstroomoverzicht en in het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

Correctieboeking voor een valutaverschil op intercompany transacties

M heeft een omzet van €100 ten opzichte van F, een volledig geconsolideerde dochteronderneming in USD.

F boekt een overeenkomstige last ten opzichte van M voor een bedrag van $120, dat is €110 bij omrekening tegen de gemiddelde koers.

Het verschil van €10 is een wisselkoersverschil dat in de consolidatie moet worden aangepast via de volgende boeking:

IC last 10 => kasbeweging
Niet-gerealiseerde omrekeningsaanpassing 10 => niet-kasbeweging
Laten we eens kijken naar het resultaat in het statutaire en geconsolideerde kasstroomoverzicht.

We zullen alleen rekening houden met de indirecte methode voor het opstellen van het kasstroomoverzicht, dus we zullen de directe methode - die in de praktijk niet veel gebruikt wordt, maar wel aanbevolen wordt door internationale regels - buiten beschouwing laten.

Het feit dat, in de consolidatieboeking, de kost intercompany is en de omrekeningsaanpassing niet, creëert een verschil in de kasstroom omdat de kost geëlimineerd wordt door het consolidatieproces en de omrekeningsaanpassing overblijft.

Dit resulteert in een onevenwicht in het geconsolideerde kasstroomoverzicht, zoals te zien is in de bovenstaande tabel.

De paar voorbeelden in dit artikel laten zien hoe moeilijk het is om een geconsolideerd kasstroomoverzicht te maken, terwijl het relatief eenvoudig is om een wettelijk kasstroomoverzicht te maken.

We vergeten soms dat we zelf niet moeten goochelen met de concepten van valutaomrekening, transacties tussen ondernemingen, eliminatieboekingen van effecten en eigen vermogen, consolidatiemethoden voor rekeningen. Dat is waar een consolidatietoepassing van pas komt, die een vrij automatische configuratie van het geconsolideerde kasstroomoverzicht mogelijk kan maken.